Niemand erhält seine Reinheit durch Teilnahmslosigkeit.
Hiç kimse kayıtsız kalarak saflığını koruyamaz.
Bugün size tanıtmak istediğim bu kelime, sadece bir dilin sözcüğü değil; aynı zamanda yaşamımızın sessiz bir aynası.
Sessiz kalmak, kenara çekilmek, ilgisizliğin rahatlığı… Hepimiz zaman zaman buna kapılırız. Ama Siegfried Lenz’in sözü hatırlatır ki, gerçek saflık ve doğruluk, kayıtsızlıkla değil, katılım ve farkındalıkla korunur.
Kayıtsızlık, ilk bakışta güvenli bir liman gibi görünür.
Ne tartışma vardır içinde ne de sorumluluk. Ama o sükûnetin ardında ince bir çürüme başlar.
Çünkü insanın vicdanı yalnızca yaptığı eylemlerle değil, görüp de görmezden geldikleriyle de şekillenir.
Bir kötülüğe tanık olup sessiz kalmak, onu küçültmez; aksine, sessizliğimizle ona alan açarız.
Dünya, ses çıkarmayanların sessizliğiyle büyüyen bir yankıdır ve o yankı bir gün bize geri döner; bir suçluluk, bir huzursuzluk, bir “keşke” olarak.
“Değmez mi?” şiirinde Bahattin Karakoç' un
"Kimi görsem yollarda benim gibi umarsız
Kayıtsız kaldığım an yüreğim üzülüyor."
üzüldüğü gibi üzülürüz.
Teilnahmslosigkeit, neyin doğru olduğunu bilip de rahatını bozmamaktır.
Ama saflık, konforla değil, cesaretle yaşar.
Saf kalmak, bazen dünyayla kirlenmek pahasına da olsa, doğrunun yanında durmayı seçmektir.
Çünkü sessizlikle korunmaya çalışılan masumiyet, eninde sonunda donar, yaşamını yitirir.
Belki de Lenz’in hatırlattığı tam da budur:
İyilik, kayıtsızlıktan değil, katılımdan doğar.
Bir insan dünyayı değiştiremese bile, dünyaya sırtını dönerek kendini kurtaramaz.
Ve işte bu yüzden Teilnahmslosigkeit, sadece bir kelime değil; bir uyarıdır, bir çağrıdır, bir aynadır.
Büyük şairimiz Akif, bu yazdıklarımı bir şiirine şu şekilde aktarmış:
Zulmü alkışlayamam, zâlimi asla sevemem;
Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem.
Biri ecdâdıma saldırdı mı, hattâ boğarım!..
- Boğamazsın ki!
- Hiç olmazsa yanımdan koğarım.
Üç buçuk soysuzun ardında zağarlık yapamam;
Hele hak nâmına haksızlığa ölsem tapamam.
Doğduğumdan beridir âşıkım istiklâle,
Bana hiç tasmalık etmiş değil altın lâle!
Yumuşak başlı isem, kim dedi uysal koyunum?
Kesilir belki, fakat çekmeye gelmez boyunum!
Kanayan bir yara gördüm mü yanar tâ ciğerim,
Onu dindirmek için kamçı yerim, çifte yerim!
Adam aldırma da geç git, diyemem aldırırım.
Çiğnerim, çiğnenirim, hakkı tutar kaldırırım!
Zalimin hasmıyım amma severim mazlumu...
İrticâın şu sizin lehçede ma'nâsı bu mu?
