Londra Swap Hattı! Ekonomi Çöküşün Eşiğinde…
Savunma hattı düştü, artık Merkez Bankası’nın dövize müdahale imkânı kalmadı. Sadece birkaç saatte, piyasalar allak bullak oldu, şoklara açık hale geldi.
Aylardır devam eden swap(takas, döviz değişimi) hamleleri de korkunç boyutlara ulaştı. TL swap faizi, tam günlük işlemin yapıldığı 29 Temmuz'da, % 6,8 seviyesindeydi, % 1000’leri geçti.
Londra’da, Türk Lirası, o kadar kıtlaşmış ki, ya hiç talep görmüyor piyasa da para yok ya da öyle bir para iştahı var ki, (artık ne olduysa kısmına girmeyeyim) TL getirene gecelik % 1000 faiz veririm diyen TL'ye aç yatırımcılar var. Öyle ki, Güne yükselişle başlayan borsa bile satış yiyerek % 5’i bulan bir kayıp yaşadı. Hisse yükselsin yükselmesin fark etmeksizin zararına veya düşük bir kar alarak çıkan yatırımcılar Dolara hücum etti.
Bu Swap Faizi şu anlama geliyor!
Türk Lirası getirene, gecelik bu faiz oranlarından verdiği söylendiğinde bu faiz oranlarını 1 yılın işlem gününe böldüğünüzde çıkan rakamla ödeme alacaksınız demektir. Paranız ne kadarsa, 1000 faiz oranı bölü 300 gün sayısı 3.3 puan (1000/300=3.3) yapar. Bir örnek verelim: Bugün vereceğiniz 100 TL için size 103.3 Türk Lirası vermeyi taahhüt ediyorum demektir.
Bu swap hamlelerinin hepsi, TL'nin 7 TL psikolojik sınırını aşmasının önüne geçmek için yapılıyor. Sert bir tedbirler kısa vade de, günü kurtarmak için işe yarar gibi görünse de, uzun vadede kalıcı bir çözüm değil. Her zaman ki gibi amaç, makyaj yapıp, zevahiri kurtarmaktır.
Para Bitti! TL varlıkları tükeniyor.
Merkez Bankası’nın savunma hattı yarılıyor. Zaten Merkez’in rezervleri eksiye düştü. Milyarlarca dolarlık açık var. Yaklaşık 37 Milyar Dolar kadar. Swap hamleleri için Merkezin taahhüt ettiği para nereden geliyor peki? Devlet iç borçlanma senetlerinden geliyor. Kamu bankalarındaki döviz varlıkları kullanılıyor mu onu bilemiyorum. Halkın bankalardaki döviz mevduat hesapları güvende. Sorun şu ki çoğu kimse döviz getirip döviz hesabı açmadı. Türk Lirası getirdi, bu para ile döviz hesabı açtı. Yani aslında olmayan dövizin sahibi oldu. Aslında bankalarda 200 Milyar Doları aşan mevduat hesaplarının karşılığında, o rakamda döviz yok. Vatandaş bankalardan döviz talep edip parasını çekmek istese, alacağı döviz olmayabilir, karşılığı olan Türk Lirası olabilir ancak.
Döviz Kurları Nasıl Etkilenecek?
Swap hamlesi tehlikeyi bertaraf etmek için yapılan bir hamleydi. Merkez, bu yola sık sık başvurdu. Artık piyasalarda öyle bir hal aldı ki, savunma hattı, öyle bir zafiyet içindeki yetersiz ve etkisiz kalma ihtimali çok yükseldi. Bu sebeple, tehlikenin daha görünür hale gelmesi, herkesi tedirgin etti etmemesi düşünülemez zaten. Kriz algısının ayyuka çıktığı süreçte, güven veren, kazandıran kazandırmasa bile koruyan değer saklama aracı neyse eldeki avuçtaki oraya kayıyor.
Dolarsa, Euro, Altın vs…
Dolar ne yapılırsa yapılsın, 7 TL’yi aştı. Euro, 8.30 TL’leri aştı ve gideceği çok yol var. Bununla birlikte küresel risklerin artması, İkinci Dalga etkisi piyasaları sarstı. Etkisini göstermeye başladı. Dolarda 7.60 TL, Euro’da 9 TL yeni hedef olabilir. Ons altında hedef 2700 $ olması muhtemel görünüyor. Çünkü dünya krizi iliklerine kadar hissetmeye başladı. Gram altın Bu hızla devam ettiği müddetçe 500 TL yolun başında sayılır. İlk uğrayacağı durak olur. Fazlası var eksiği yok. O rakamları telaffuz etmeyeyim şimdi.
Kur savaşı, swapların gölgesinde!
Swap hamlesi ile her gün bu ekonomik savaşı bu kur savaşını sadece püskürtürsünüz, hala kazanmış değiliz. Her savaşta bir miktar zarar görülür, bir darbe alınır zayıflanır güçten düşülür. Bugünün zararı borsadan çıkan para, gecelik faizlerin yükselmesi oldu.
“Şahsi gözlem ve kanaatim, Mevcut ekonomi yönetiminin, Türkiye’ye ekonomisine ödeteceği bedel,, Tansu Çiller’in 1994’te ödettiği bedelden çok daha büyük olacak”
