KÂĞIT ÜZERİNDE DURDUĞU GİBİ DURMUYOR
Bireylerimiz ve toplumumuz bütünüyle kötü değil değerli dostlar. Şükürler olsun, devlette yönetici ve yetkili olanlar arasında da iyiler, iyi niyetliler elbette var. Ama azınlıkta kalıyorlar ve etkili olamıyorlar. Başka bir temel sıkıntı da; onların masa başında, kâğıt üzerinde hazırladıkları projelerin, çizdikleri yolların, önerdikleri yöntemlerin, uygulamaya konulduklarında pek çok engelle, köstekle karşılaşarak akim kalmalarıdır. Evet, (tamamı doğru ve sağlam temellere dayanıyor olmasa bile) millî eğitim alanında da iyi niyetle hazırlanan mevzuatın varlığı inkâr edilemez. Ancak bunlar, toplumun kabahati olan birtakım realiteler ve bu realitelerin göz ardı edilmesi nedeniyle hayata geçirilemiyor. O güzel niyetler gerçekleştirilemiyor. Mevzuatı hazırlayanlar gibi uygulayanlar da haklı olarak linç edilmekten korkuyor, radikal ve otoriter bir mantıktan uzak duruyorlar. Oysa bizim toplumumuzun yapısı ve karakteri bunu gerektirmektedir. İşin içine siyasilerin oy kaybetme kaygısı ve yetkililerin linç edilme korkusu girdiğinden belki de elimizin altında varsa bile acıtacak merhemler tercih kullanılamıyor. Sonuçta her şey aynı çizgide ilerleyip duruyor; aynı tas, aynı hamam. Bize, doğruları mutlak doğru olan kaynaktan öğrenmiş, bunları korkusuzca uygulayacak samimi, iyi niyetli, kelle koltukta cesur yetkililer, yöneticiler lâzım. “Kızının tepkisinden çekinir ve onu kendi keyfine bırakırsan, ya davulcuya varır, ya zurnacıya.” demiş atalarımız. Doğru demişler. Lütfen itiraz etmeyiniz! Lütfen ayaklarınızı yere basınız ve sâkin kafayla düşününüz. Şimdi bu gerçekler muvacehesinde devletimize, millî eğitim yetkililerine şöyle sesleneyim:
Hey gidi devlet hey, her şey kâğıt üzerinde ne kolay değil mi? Oysa bu zıkkım, şişede durduğu gibi durmuyor ki! Evet değerli dostlar, kâğıt üzerinde her şey kolay... sıkılmazsanız, aşağıda sunacağım kâğıt üzerinde yazılı olanları okuyun lütfen. (Uzun bir süredir emekliyim, değişiklikler oldu mu bilmem; benim bildiğim mevzuattan, öğretmenlerle ilgili bazı satırlar yazacağım.) Temel felsefesindeki yanlışları saklı tutmak kaydıyla, mevzuatın hazırlanışında iyi niyetli olunduğunu sizler de göreceksiniz. Fakat öte yandan, kâğıt üzerindeki mevzuatın yeterli olmadığının da şâhidisiniz, değil mi?
Öğretmenlik Mesleği
1 – Öğretmenlik:
Madde 43 – Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler.
Öğretmenlik mesleğine hazırlık genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır.
Yukarıda belirtilen nitelikleri kazanabilmeleri için, hangi öğretim kademesinde olursa olsun, öğretmen adaylarının yüksek öğrenim görmelerinin sağlanması esastır. Bu öğrenim lisans öncesi, lisans ve lisans üstü seviyelerde yatay ve dikey geçişlere de imkân verecek biçimde düzenlenir.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Öğretmenlik mesleği; adaylık döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılır. Adaylık dönemini başarıyla tamamlayanlar mesleğe öğretmen olarak atanır.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Kariyer basamaklarında yükselecekler değerlendirme puanlarına göre başarı sıralamasına alınır. Değerlendirmeye alınmak için sınav tam puanının en az %60'ını almış olmak şartı aranır.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Sınav yılda bir defa olmak üzere ÖSYM'ce yapılır.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Alanında ya da eğitim bilimleri alanında tezli yüksek lisans öğrenimini tamamlamış öğretmenlerden uzman öğretmenlik, doktora öğrenimini tamamlamış olan öğretmenlerden ise başöğretmenlik için sınav şartı aranmaz. Bu durumda olan öğretmenler kıdem, etkinlikler (bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif çalışmalar) ve sicil (iş başarımı) ölçütlerine göre değerlendirilir.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 21/5/2008 tarihli ve E.: 2004/83, K.: 2008/107 sayılı Kararı ile
II – Millî Eğitim Bakanlığına bağlı "Eğitim Yüksekokulu " açma yetkisi:
Madde 44 – (Değişik: 16/6/1983- 2842/12 md.)
Öğretmenlik formasyonu veren ve öğretmen yetiştiren Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim yüksekokulları, Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak, Bakanlar Kurulu kararı ile kurulabilirler.
III – Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi:
Madde 45 – Öğretmen adaylarında genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon bakımından aranacak nitelikler Millî Eğitim Bakanlığınca tespit olunur.
(Değişik: 16/6/1983- 2842/13 md.) Öğretmenler, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından ve bunlara denkliği kabul edilen yurtdışı yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından, Millî Eğitim Bakanlığınca seçilirler.
Yüksek öğrenimleri sırasında pedagojik formasyon kazanmamış olanların ihtiyaç duyulan alanlarda, öğretmenliğe atanmaları halinde bu gibilerin adaylık dönemi içinde yetişmeleri için Millî Eğitim Bakanlığınca gerekli tedbirler alınır.
Hangi derece ve türdeki eğitim, öğretim, teftiş ve yönetim görevlerine, hangi seviye ve alanda öğrenim görmüş olanların ne gibi şartlarla seçilebilecekleri yönetmelikle düzenlenir.
IV – Öğretmenlerin bölge hizmeti:
Madde 46 – Öğretmenlikte yurdun çeşitli bölgelerinde görev yapmak esastır.
Hizmet bölgeleri ve ihtiyaçlara göre bu bölgelerarası yer değiştirme esasları yönetmelikle düzenlenir.
V – Uzman ve usta öğreticiler:
Madde 47 – (Değişik: 16/6/1983- 2842/14 md.)
Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ve hizmet içi yetiştirme kurs, seminer ve konferanslarında uzman ve usta öğreticiler de geçici veya sürekli olarak görevlendirilebilir…………………
VI – Öğretmenlerin hizmet içi yetiştirilmesi:
Madde 48 – Öğretmenlerin daha üst öğrenim görmelerini sağlamak üzere yaz ve akşam okulları açılır veya hizmet içinde yetiştirilmeleri maksadıyla kurslar ve seminerler düzenlenir.
Yaz ve akşam okulları öğretmen yetiştiren kurumlarca açılır; bunlara devam ederek yeterli krediyi dolduran öğretmenlere o kurumun belge veya diploması verilir.
Millî Eğitim Bakanlığınca açılan kurs ve seminerlere devam edenlerden başarı sağlayanlara belge verilir. Bu belgelerin, öğretmenlerin atama, yükselme ve nakillerinde ne ölçüde ve nasıl değerlendirileceği yönetmelikle düzenlenir.
VII – Yurt içi ve yurt dışı yetişme imkanları:
Madde 49 – Yurt içinde ve dışında daha üst öğrenim yapmak veya bilgi, görgü ve ihtisaslarını arttırmak isteyen öğretmenlerin belli şartlarla, ………………….
VIII – Öğretmen konutları:
Madde 50 – Millî Eğitim Bakanlığınca gerekli görülen yerlerde, özellikle mahrumiyet bölgelerinde görevli öğretmenlere konut sağlanır……………....
Okumak zahmetinde bulunduysanız görmüşsünüzdür; mevzuatın hazırlanmasında bir iyi niyet hâkimdir. Fakat varılan noktalar, alınan sonuçlar yüzümüzü bir türlü güldüremiyor. Demek ki her konuda olduğu gibi, iyi niyet şarttır ama yeterli değildir! Vesselâm.
R. Serdar Özmilli
