Bloomberg businessweek 1-7 Mart 2015 Sayısında yayınlanan söyleşi
Türkiye için tarım sektörünün ne kadar önemli olduğu ve bu değerin sanayileşmesi ile daha verimli hala gelmesi gerçeği gün geçtikçe gündemimize giriyor. Son yapılan araştırmalar tarımın Türkiye nüfusunun %28 inin geçim kaynağı olduğu ve bu nüfusun verimli üretim ile birlikte, kalkınmada önemli bir rol üstleneceği göstereceğini gösteriyor. Bu gerçekte son dönem de sıklıkla dillendiriliyor. Tarım sektörünün önemli aktörlerinden biriside pancar ekicileri ve pancar şekeri üreticisi kuruluşlar. Kayseri Şeker Fabrikası, İstanbul Sanayi Odasının 500 Büyük Sanayi kuruluşu araştırmasında 2013? te 101?inci sırada bulunuyor ve 2014 te ilk 100?e göz kırpıyor. Anadolu'nun köklü üretim tesislerinden biri olan şirketin, Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin AKAY Bloomberg businessweek Türkiye'nin sorularını yanıtladı.
Kayseri Şeker Fabrikasını anlatabilir misiniz?
1953 yılında ülkemizin artan şeker ihtiyacını karşılamak, şeker sanayisinin ham maddesini temin etmek ve çiftçi potansiyelinin ortaya çıkması amacı ile Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi kuruldu. Aynı zamanda Başkanı olduğum Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi, şeker pancarı tarımı ve diğer üretim faaliyetlerinde pancar çiftçisinin modern tarımda teknik ve teknolojilerini kullanmasını sağlamak, nitelikli tohum, gübre ilaç gibi girdilerle verimliliğin artması yönünde çalışmalarını sürdürüyor.
fabrikanın temeli ise 1953 te Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifinin kurulmasından sonra elde edilen şeker pancarını işlemek üzere 1954 yılında atıldı. Çok kısa sürede üretim aşamasına geçerek 6 Kasım 1955 te işletmeye açıldı. Kayseri Yozgat Sivas Nevşehir, Kırşehir çiftçilerinin ürettiği pancarını işleyen Kayseri Şeker Fabrikası, 2011 yılında kapsına kilit vurulmak üzere olan bir kurum iken son üç buçuk yılda uygulanan mali disiplin ve eldeki imkanların iyi kullanılması sonucunda İstanbul Sanayi Odası tarafından yapılan Türkiye'deki en büyük 500 sanayi kuruluşu sanayi araştırmasında 2012 yılında 135?inci sıraya 2013 yılında ise 101?inci sıraya yükseldi. Bu kısa sürede gelen çok önemli bir başarıydı.
Ne oldu da kapanmak üzere olan bir şirket bu dönüşümü yaşadı ? Sizin göreve gelme sürecinizi ve ardından gerçekleşen değişimi anlatır mısınız?
2010 yılı Kasım ve Aralık aylarında Kayseri Şeker Fabrikası Yöneticileri tutuklandıktan sonra Ocak 2011 sonun da atanan kayyum heyeti olarak göreve başladık. Öncelikle şirket sorunlarını bir masaya yatırdık. Bu sorunlar içerisinde en acili geçmiş dönemde çeşitli bankalardan kullanılıp ödenemeyen kısa vadeli krediler ile 2011 nisanında çiftçilere yapılması gereken pancar bedelinin ödemesi vardı. Çiftçiye para ödenememesi durumunda pancar üretiminin ciddi sıkıntı oluşturacağını, bunun ise fabrikanın kapanmasına neden olacağını düşündük ve acil kredi bulmak için bankaların kapısını çaldık. 2011 Nisan?ında birkaç Konsorsiyumu ile 250 milyon lirası 6 yıl, 200 milyon lirası ise kısa vade ile toplam 450 milyon lira kredi için anlaşmaya vardık. Bu parayla geçmiş dönemden devreden 300 milyon liralık kısa vadeli banka borçlarını kapattık, pancar bedellerini ödedik kayyum heyeti göreve başladıktan sonra 38 milyon liralık vergi, sigorta ve emlak vergisi borçlarımızı o dönemde çıkartılan kamu borçlarının yeniden yapılandırılmasına ,ilişkin ? 6111 sayılı? kanundan yaralanarak 36 ay taksite bağladık. Bu gün itibari ile de kamuya olan bu borcumuzun tamamını gecikme faizleri dahil olmak üzere ödemiş bulunuyoruz. 2013 yılında ülke ekonomisindeki iyileşmeye paralel olarak faizlerde inmişti. Kredi sağladığımız konsorsiyumla oturup pazarlık ettik. Uzun vadeli borcumuzun faizini Haziran 2013? den geçerli olmak üzere %14? ten %11,5? e indirdik.
Kısa vadeli kredilerimizde spot kullanımından erken ödemeye izin veren sisteme geçtik. Böylelikle kısa vadeli kredilerimizde yatır/çek işlemlerine izin almış ve şirketimiz mevduatının düşük faizlerle değerlendirilmesinin önüne geçmiş olduk. Geçtiğimiz 3,5 yılda çiftçinin gübre, tohum, avans gibi ihtiyaçlarını zamanında karşıladık. Pancar bedellerini zamanında, hatta daha önce ödedik. Bu durum personel maaşları, esnafın, müteahhit firmaların alacakları konusunda da geçerli hale geldi.
Şirketinizin Ekonomik durumu nedir şu anda?
Kayseri Şekerde 2013 yılı bilanço dönemi kar durumunun, son 18 yılda elde edilen kara denk gelecek şekilde açıklanması bir çok ekonomi ve finans çevrelerinin yanı sıra basın kuruluşlarının da dikkatini çekmişti.2013 yılı bilanço dönemini başarılı bir şekilde sonuçlandıran Kayseri Şeker, tarihi bir başarıya da imza attı ve görülmemiş bir karlılık elde etti. Çiftçinin ve şirketin menfaatini ön planda tutan uygulamalarla zarar eden ve kapısına kilit vurulmak üzere olan fabrikanın son 3 yıllık kar durumuna bakıldığı zaman 2011 yılında 71 milyon 608 bin 683 lira, 2012 yılında 28 milyon 531 bin 609 lira ve 2013 yılında 122 milyon 480 bin 511 lira kar olmak üzere son üç yılda toplam 222 milyon 620 bin 804 lira kar elde edildi. 2013 yılında ki en büyük 101?inci sanayi kuruluşu olmamız bize 2014 yılı için ilk 100 e girme hevesi verdi. Bu yıl açıklanacak veriler ışığında, Türkiye?nin ilk 100 sanayi kuruluşlarından biri olmayı hedefliyoruz. Şirketimiz, TCR kurumsal yönetim ve kredi derecelendirme hizmetleri A.Ş tarafından hazırlanan kredi derecelendirme raporundan da tam not aldı. Biz çalışmayı ve kazandırmayı seviyoruz. Geçtiğimiz yılın pancar bedellerinin kalan kısmını bu ay dağıtmak istemiştik. Yeşilhisar ilçemizde banka şubesi yoktu ve çiftçilerimizin ödemelerini almaları için merkeze gelmeleri gerekiyordu ki bu durum bizi çok memnun etmemişti. Garanti bankası ile özel bir proje hazırladık. Bir Tır?ın içine banka sistemi kuruldu ve bu araç, para ile birlikte Yeşilhisar ilçemize gitti orada toplam 800 çiftçimize ödeme yaptık, yani paralarını ayağına götürdük.
Hangi projeler ile bu gelişim süreci gerçekleşti?
Aslında biz özverili ve samimi bir çalışma ortamı sağlamayı ilk amaç olarak benimsedik. Üç vardiyaya geçtik, yeni personel aldık,2012 den itibaren pancar ekim alanlarını uydudan takibe başladık. Çiftçilerimizin ekim alanlarından alınan numuneleri inceletip en uygun gübre tercihini yapmaları sağlandı. Dünya standartlarında üretim ve maliyet için çitçilere destek sağlanarak , bilgisayarlı sulama sistemi hayata geçirildi. Randevulu söküm sistemi başlatarak söküm zamanını daha etkili kullandık. Yürüttüğümüz enerji verimliliği çalışmaları ve yeni yatırımlar sayesinde bir ton pancar için harcanan enerji maliyetini 13,19 liradan 12,71 liraya düşürdük. Her alanda verimli stok yönetimi yaptık. 2011 yılından itibaren kaliteli şeker üretimimiz ve almış olduğumuz Helal Gıda ve Gıda Güvenliği için gerekli olan sertifikalar sayesinde kurumsal kimlik oluşturup aracı firmalarında ortadan kaldırılması ile Ülker, Coca cola, Eti, Nestle, Pepsi ve Ferrero (Nutella) gibi devlere şeker satmaya başladık.
Tarım sektörü ve çiftçilerin gelişimi için neler yapıyorsunuz?
Türkiye tarım toprak yapısında ciddi bozulmalar var ve bu tarımın önemli sorunlarında biri olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye?deki tarım topraklarının %22 sinde %1 organik madde var. Tarım topraklarının %65?i tarıma elverişli olmaktan çıkmış. Tarım toprağında en az %3 oranında organik madde olması lazım. Avrupa?da bunu altındaki topraklara tarım yapabilme izni verilmiyor. Biz de bu bilinci oluşturmak ve topraklarımızı kurtarmak için çabalıyoruz. Bu Türkiye?nin tarım sektörü ve tarımdan geçimini sağlayan nüfus için çok önemli. Bu sadece bizim şeker pancarı için değil, tüm tarım ürünleri için geçerli bir sıkıntı. Biz her yıl konu başlıkları belirliyoruz ve eğitimler düzenliyoruz. Geçen yıl 4 bin 875 çiftçiye pancar tohumu, kimyasal gübre ve organik gübre konusunda eğitim verdik. Ayrıca biz her yıl çiftçimizle ?Sözleşmeli Üretim? yapıyoruz.
2015 ?e ilişkin yatırım planlarınız nelerdir?
Kamunun elindeki şeker fabrikaları ve kotaları sürekli takip ediyoruz. Çiftçilerimiz için tarım marketi projemiz var. Şarkışla?da ilkini açtık, 2.Boğazlıyan ilçemizde hizmete girecek. Önümüzdeki yıllar için lokasyonlar belirleme çalışmaları şimdiden başladı. Hedef bu proje ile çiftçinin ihtiyacı olan tarımsal girdilere ucuz, hızlı ve kaliteli ulaşmasını sağlamak ve sonuçta daha verimli bir üretim sürecine katı vermek.
YORUMLAR
YORUM YAP!
Yorumlarınız editör onayından geçtikten sonra yayınlanacaktır. Küfür, hakaret, büyük harf ve kişi ve kurumları rencide edici yorumlar onaylanmamaktadır.