Türbenin mescit kısmına giriş kapısının söveleri üzerinde bulunan tek satırlık Selçuklu sülüsü ile yazılmış taş kitabesi tahrip olduğundan dolayı tamamen okunamamaktadır.
Türbe sekizgen gövde üzerine çift cidarlı sekiz satıhlı pır midal bir külahla örtülmüş olup tamamen kesme taştan inşa edilmiştir.
Türbe; cenazelik, mescit ve piramidal külah bölümlerinden oluşmaktadır. Cenazelik bölümün üzeri beşik tonoz, mescit kısmının üzeri ise çift cidarlı olarak içerden kubbe dışardan piramidal bir külahla örtülüdür.
Dev Ali ya da Devle Bey, Sultan Alpaslan’ın Anadolu’ya düzenlediği akınların en önemlisi olan Malazgirt Meydan Muharebesinin devamında orduları doğudan batıya doğru kaleleri fethederek iç Anadolu’ya kadar geldiklerinde Erciyes Dağının Güney Yamacındaki merkezi kalelerden olup her devirde önemini koruyan Zengibar kalelerinin en önemlilerinden birisi Develi Ovasına ve bölgeye hâkim ilçenin güneyindeki tepe üzerine kurulu bulunan kaleye 1071’den sonra akın düzenleyip fethi gerçekleştirirler.
Bu fetihten sonra komutasındaki askerlerle birlikte kale yakınlarına yerleşen Dev Ali ya da Devle Bey 1094 yılında vefat edince yakınları tarafından kalenin fethinde gösterdiği başarı nedeniyle kale girişindeki ağaç kapı mevkiine adına bir kümbet yaparlar ve kümbetin zemin kısmına Devle Bey Dev Ali ismi ile anılan yiğit komutanı defnederler. (develi.bel.tr)
DEV ALİ TÜRBESİ
Yukarı Develi'de Dev Ali Mahallesinde bulunmaktadır. Dev Ali Türbesi’nin kitabesindeki tarih kısmı kesin olarak okunamadığından, yapı hakkında herhangi bir tarih vermek imkânsızdır.
Türbenin mescit kısmına giriş kapısının söveleri üzerinde bulunan tek satırlık Selçuklu sülüsüyle yazılmış taş kitabesi tahrip olduğundan tamamen okunamamaktadır.
Türbe sekizgen gövde üzerinde yükselen çift cidarlı sekiz satıhlı piramidal bir külahla örtülmüş olup tamamen kesme taştan inşa edilmiştir. Türbe; cenazelik, mescit ve piramidal külah bölümlerinden oluşmaktadır. Cenazelik bölümünün üzeri beşik tonoz, mescit kısmının üzeri ise çift cidarlı olarak içeriden kubbe, dışarıdan piramidal bir külahla örtülüdür.
Türbenin sekizgen gövdesi oldukça sade bir şekilde inşa edilmiştir. Gövdenin güney, kuzey, doğu ve batı duvarları üzerine birer adet mazgal pencere ve sekizgenin diğer cephelerinin alt kısımları üzerine de cenazelik kısmını aydınlatan dört adet mazgal pencere açılmıştır. Türbe cephesinde sadece külah satıhlarının köşeleri üzerinde zıhlı bezemeler bulunmaktadır.
Türbenin mescit kısmına batı kenarına açılan, yerden 1,63 m yükseklikteki düz lentolu bir kapıdan girilmektedir. Giriş kapısının üstünde yer alan mazgal pencerenin alt lentosu üzerine bir rozet yerleştirilmiştir.
Kapının lentosunda ve sövelerinde Selçuklu sülüsüyle Arapça olarak yazılmış tek satırlık inşa kitabesi yer almaktadır. Fakat kitabe büyük oranda tahrip olduğundan tam olarak okunamamaktadır. Kapıdan geçildikten sonra sekiz köşeli mescit kısmına girilir. Sekizgenin kenar uzunlukları 2,35-2,48 m arasında değişmektedir.
Sekizgen duvarların üzeri kubbeyle örtülmüştür. Kubbeye, köşelerde yer alan yuvarlak tromplarla geçilmektedir. Mescit, sekizgen gövdenin doğu, batı, kuzey ve güneyine açılan dört mazgal pencereyle aydınlatılmaktadır. Mescit kısmının güney duvarında oldukça sade bir tarzda yapılmış olan mihrap nişi yer almaktadır. Günümüzde mescit kısmının duvarları, yerden 0,98 m yüksekliğe kadar ahşap lambrilerle kaplanmıştır.
Cenazelik bölümüne türbenin kuzey cephesi üzerinde bulunan ve zeminden bir basamak aşağıda olan dikdörtgen bir kapıdan girilmektedir. Cenazelik kısmı 3,77 x 4,38 m ölçülerinde olup üzeri beşik tonozla örtülüdür. Duvarların üzeri günümüzde sıvanmış, beşik tonozun kesme taş örgülü kaburgası sıvanmamıştır.
Cenazelik kısmı, batı ve doğu köşelerinin kuzey ve güney uçlarına açılan eğik dört mazgal pencereyle aydınlatılmaktadır. Zemin taş döşemeli olup zeminin ortasında ahşap bir sanduka yer almaktadır.
Türbenin mescit kısmına girişi sağlayan kapının söveleri üzerinde yer alan sülüs hatla yazılmış yazı kuşağı ve külah satıhları üzerinde bulunan zıhlardan başka, yapıda herhangi bir bezemeye rastlanmamaktadır.
Türbe üzerinde çalışma yapan birçok sanat tarihçisi, yapıyı XIII. yüzyılın son çeyreğine tarihlendirmektedir. Fakat bölgede aynı dönemlerde inşa edilmiş Hızır İlyas (1252) ve Seyyid Şerif (1295-96) türbeleri bulunmaktadır. Bu türbeler gerek mimari plan gerekse tezyinatları açısından Dev Ali Türbesinden daha farklı bir tarzda inşa edilmişlerdir. Dev Ali Türbesi ise daha çok, ilk dönem Türk Anadolu'sunda inşa edilen tipik Selçuklu mezar yapılarını andırmaktadır. Dev Ali Türbesi, Kayseri'deki Hasbek (1184-85) ve Sahabiye Mahallesi'ndeki II numaralı (XII. yüzyıl sonları) Selçuklu Emîr türbeleriyle mumyalık katında bulunan tonozun köşelerindeki dört adet eğik mazgal pencere, ışıklık, üst kat girişi, kitabenin kapı üzerinde mermere değil de kapı sövelerine yazılmış olması ve külah satıhlarındaki zıhlı bezemelerle benzeşmektedir. Aynı zamanda Dev Ali Türbesi cephe düzenlemesi bakımından da Kayseri Han Camii Kümbeti (H88-1189)’yle büyük bir benzerlik göstermektedir. Bu benzerliklerden dolayı Dev Ali Türbesinin XII. yüzyıl sonlan ile XIII. yüzyıl başlarında inşa edilmiş olabileceği kuvvetle muhtemeldir.
Sultan Topçu, Kayseri Ansiklopedisi, C. 443-445
Gül bahçesi
* İnsanlar kendilerine ya çok pahalı veya çok ucuz kıymetler biçerler. Herkes kendine ne kıymet biçerse pahası odur. Binanenaleyh istersen kendine hür, istersen esir olarak kıymet biç. Bu senin elindedir.
* Hepimiz vücudun ölümünden korkuyoruz. Fakat ruhun ölümünden korkan kimdir?
* Eğer Allah sadece renkleri yaratmış ve onları ayırt edecek ve görecek gözleri yaratmamış olsaydı bu renkler neye yarayacaktı? Renkleri ve gözleri yaratıp da ışığı yaratmasaydı renkler ve gözler neye yarayacaktı? Bu üç şeyi birbiri için yaratmış olan kimdir? Bu harikulade birliğin müellifi kimdir? Allah’tır. Demek ki Rabbani bir kuvvet mevcuttur.
Düşünceler, Sohbetler, Epiktetos, MEB Yayınları, Ankara 1989
Kayseri Evliyaları: DEVALİ-DEVLEBEY
YORUMLAR
YORUM YAP!
Yorumlarınız editör onayından geçtikten sonra yayınlanacaktır. Küfür, hakaret, büyük harf ve kişi ve kurumları rencide edici yorumlar onaylanmamaktadır.