Tüm aile bireylerinin bir araya geldiği, zevkle ve özenle hazırlanan sofralarda ağız tadıyla yemeklerin yendiği bayramlarımızda özellikle tatlı tüketimimiz artmakta, Kurban bayramında ise tatlı tüketimine ek olarak kırmızı et tüketimimiz de oldukça artmaktadır. Akraba, eş, dost, yakınlarımızla birlikte olduğumuz bu günlerde yemek düzenimiz değişmekte, öğün sayısı ve porsiyon miktarlarımız artmaktadır. Bayramlarda bazı kurallara uyarak, bayramın da zevkini çıkararak doğru bir şekilde beslenebiliriz. Kurban bayramına sayılı günler kala; ?Bayramda nasıl besleneceğiz? Bayram kahvaltısında ne yiyeceğiz? Kurban etini nasıl ve ne kadar tüketeceğiz? Etleri nasıl saklayacağız? ? gibi sorular var çoğumuzun kafasında. İşte soruların cevapları:
BAYRAM SABAHI HAFİF BİR KAHVALTI YAPIN!
Gün boyunca et tüketimi artacağından sabah hafif bir kahvaltı yapmak iyi bir tercih olacaktır. Bayram sabahı hafif bir kahvaltı ve öncesinde iki bardak ılık su, sindirim sorunlarının ortadan kalkmasına yardımcı olacak ve öğünleri dengeleyecektir. Kahvaltıda kurban eti tüketilmemelidir. Dinlenmemiş et sindirim problemlerine neden olabilir.
ETİ DİNLENDİRMEDEN TÜKETMEYİN!
Kurbanlık hayvan kesildikten hemen sonra tüketilmemelidir. Bayram günü kesilen hayvan eti, bekletilmeksizin birkaç saat içinde pişirilerek tüketilirse midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Bekleyen et böylece suyunu verecek ve daha iyi pişirmeye hazır hale gelecektir. Etler sindirimi zor besinlerdir. Yeni kesilmiş hayvanların etlerinde sertlik, hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar. İlk 24 saat ölüm katılığı (rigormortis) denilen durum ortaya çıkar. Bu yüzden et dinlendirilmeli ve bir gün sonra tüketilmelidir. Bekleyen et daha lezzetli, kıvamlı olur ve çiğnemesi daha kolay olur. Hayvanlardaki mikroorganizmalar kesimden sonra 24 saat içinde ölür. Büyükbaş hayvanların etleri 0 derecede 7-10 gün bekletildiğinde tam yumuşama sağlanır ve etin lezzeti artar.
ETİN YANINDA BOL SEBZE TÜKETİN!
Kırmızı et; iyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko, fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6, B1 ve A vitaminleri içermektedir. Kurban bayramında et tüketimi sebebiyle sebze tüketimi azalır. Hâlbuki etin içerisindeki protein ve demirden faydalanmamız için mutlaka yanında yeşil yapraklı sebze ya da salata tüketimi olmalıdır. Etler, C ve E vitaminini içermezler. Demir emiliminde C vitamini yardımcıdır. Bu nedenle etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze/salata/ taze sıkılmış meyve sularının tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliğinin sağlanmasını sağlar hem de sebzelerde bulunan C vitamini, demirin emilimini arttırır.
ETLERİ 3 AYDAN FAZLA SAKLAMAYIN!
Etlerin pişirilmesi kadar sağlıklı koşullarda saklanması da insan sağlığı açısından çok önemlidir. Etler; büyük parçalar şeklinde değil ancak kıyma, kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılıp, tek pişirimlik miktarlara bölünüp, buzdolabı poşetlerine koyularak buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Kırmızı et, proteinden zengin olduğundan çabuk bozulma riski vardır. Bu yüzden saklama koşullarına özen gösterilmelidir. Buzdolabında en fazla 3 gün, buzlukta -4 derecede en fazla 2 hafta, derin dondurucuda -32 derecede en fazla 3 ay saklanmalıdır. Çözdürme işlemi kalorifer üzerinde, açıkta ya da sıcak suda bekletilerek olmamalıdır. Buzdolabının alt bölümünde çözdürmek uygundur.
KURBAN ETLERİNİ SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE PİŞİRİN!
Etin lezzeti, kıvamı, kokusu ve vitamin?mineral içeriği tamamen pişirme yöntemiyle ilgilidir. Pişirme yöntemi olarak; haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yönteminden kaçınılmalıdır. Etler yüksek ateş yerine kısık ateşte ağır ağır pişirilmelidir. Mangal yapılacaksa; kömürleşecek şekilde kızartılmaması gerekir, kömürleşen etler her zaman kanser riski taşır. Etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. Etin ateşten 15 cm kadar uzakta pişirilmesi gerekmektedir. Et ile yapılan yemeklere ayrıca yağ eklenmemelidir. Kırmızı et doymuş yağ içeriği yüksek bir besin olması nedeniyle yemekler zaten lezzetli olacaktır, ilave yağ eklenmesi vücuda ek yük getirecek diyetle alınan yağ miktarının artmasına neden olacaktır.
BAYRAMI SAĞLIKLI GEÇİRMEK İÇİN ÖNERİLER!
? İlk olarak yanlış seçilen ve fazla tüketilen her lokmanın sağlığınızı olumsuz etkileyeceğini unutmayın.
? Bayram ziyaretine gitmeden önce evinizde yemeğinizi veya ara öğününüzü mutlaka tüketin.
? Gidilen bayram ziyaretlerde; meyve suları yerine açık çay/bitki çayları; hamur tatlıları/çikolata yerine sütlü tatlılar/meyveleri tercih edin.
? Size verilen ikramlardan küçük miktarlarda tüketin.
? İkramlarla ve fazla yemeyle bozulan barsak hareketlerinizi düzene koymak adına ara öğünlerde meyve tüketimine önem verin, meyvelerinizi kabuklu tüketmeye özen gösterin.
? Fiziksel aktivite yapmaya devam edin (orta tempoda yürüyüş gibi). Mümkünse bayram ziyaretlerine yürüyerek gidin.
? Diyabet, kalp-damar ve hipertansiyon hastaları gibi belli bir beslenme düzeni ile takip edilen kişiler, diyetlerinizi bozmayın.
? Etlerin çok yağlı kısımlarını tüketmeyin ve hayvanın iç yağlarını yemeklere lezzet vermek amacıyla kullanmayın.
? Genel olarak sakatat tüketimi de artmaktadır. Ancak özellikle kolesterol hastaları ile kalp-damar hastalığı riski taşıyan kişiler sakatat tüketiminden kaçının.
? Etlerin yanına asitli, gazlı içecekler yerine ayran-yoğurt-cacık tercih edin.
? Kırmızı etin günlük tüketim miktarı 90?120 gramı (3?4 köfte kadar) geçmesin.
? Kalp sağlığınız ve kanserden korunmak için haftada 2 kereden fazla kırmızı et tüketmemeye özen gösterin.
Bayramda beslenme için alınması gereken önlemlerin herkes için geçerli olduğu unutulmayıp kurban bayramında da; sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına her zaman özen gösterilmelidir.
