Muş?un kurtuluşunun 98.yılında Garanti Anadolu Sohbetlerinin 98. toplantısını, Muş?ta gerçekleştirildi. Toplantıda, Muş?un ekonomisinin geliştirilmesi, istihdama yönelik potansiyeli ve önündeki fırsatlar ile iyi örnekler tartışıldı
Muş?un kurtuluşunun 98.yılında Garanti Anadolu Sohbetlerinin 98. toplantısını, Muş?ta gerçekleştirildi. Toplantıda, Muş?un ekonomisinin geliştirilmesi, istihdama yönelik potansiyeli ve önündeki fırsatlar ile iyi örnekler tartışıldı.
Toplantıya konuşmacı olarak davet edilen Kayseri Pancar Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akay, Şeker sektörünün bugünü ve geleceği Muş ve Kayseri örnekleri konusunda, Aşkale Çimento Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik Aşkale Çimento?nun başarı öyküsü, İş Geliştirme Merkezleri (İŞ-GEM) Genel Sekreteri Rahmi Aksu, Sanayinin gelişmesi ve istihdamın artırılmasında İŞGEM?in rolü, İstanbul Bilgi Üniversitesi İİBF Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asaf Savaş Akat, Makroekonomik veriler ışığında Muş?un bugünü ve geleceği konularında sunum yaptılar.
Muş İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü toplantı salonunda düzenlenen toplantıya, Muş Valisi Vedat Büyükersoy, Vali yardımcısı Ercan Öter, Alparslan Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. İbrahim Erdoğan, İl Defterdarı Mustafa Yumuşak, Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, Kamu kurumları ile STK temsilcileri, Pancar Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Seçkin, Muş Şeker Fabrikası Müdürü Nizamettin Güler, çok sayıda işadamı ve davetli katıldı.
Garanti Anadolu sohbetleri ile ilgili olarak Dünya Gazetesi Başyazarı Osman Saffet Arolat yaptığı açıklamada; Garanti Anadolu sohbetlerine 2001 yılında başladık. 98 nci toplantımızı Muş?ta yapıyoruz. Hemen hemen bütün İllerde bu sohbeti yapıyoruz. Genellikle İl?in önde gelenleriyle daha önceden bir ön araştırma yapıyoruz. Bu ön araştırmadan sonrada o ilde neler konuşulması gerektiğine karar verip ona uygun arkadaşları davet ediyoruz. Onlarla beraber ile bu şekilde sohbetler yaparak hem ilden bir şeyler alıyoruz hem ile bir şey veriyoruz dedi. Arolat, 2017 yılındaki AB şeker kotasının kaldırılması ile ilgili olarak; Ciddi bir problemle karşı karşıya kalacağımızı bilerek 2017 yılına kadar bu olayı organize etmemiz gerekiyor.2017 yılında şekerde Avrupa birliği yeni bir uygulama yapacak ve Türkiye?ye şekerin girişi gayet rahat olacak. O zaman tabi oradaki maliyetler çok düşük olduğu için burada da maliyetler yüksek olduğu için eğer ciddi bir destek alınmazsa bizim şeker fabrikalarımızın ürettiği şekerin yerine Avrupa birliğinin şekeri girmeye başlayacak ve ciddi olarak hem Şeker fabrikalarımızı zora düşürecek hem pancarcılarımızı zora düşürecek. O yüzden 4 milyon civarındaki pancar üreticisinin ayakta kalabilmesi için Türkiye?nin 2017 kadar mutlaka ciddi bir adım atması lazım. Bugün için karlı gözüken fabrikalarımız yani Kayseri şeker Konya Şeker gibi fabrikalarımız o dönemde karlılıklarını kaybedeceklerdir dedi.
Muş Valisi Vedat Büyükersoy yapmış olduğu konuşmasında; Kayseri Pancar Kooperatifi Başkanının başarılarını duyduk kendilerini tebrik ederiz. Şeker Fabrikalarının beşinin bir arada değil münferit olarak özelleştirilmesinin ilimiz açısından da faydalı olacağı kanaatindeyim, Aşkale Çimento Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik ile başlayan ve bugün altı Çimento Fabrikasına ulaşan çok ortaklı başarı hikayesi yanı sıra İş Geliştirme Merkezlerinin örneklerinin de Muş?un kalkınmasına katkı sağlayacağını ümit ediyoruz dedi.
Moderatörlüğünü Dünya Gazetesi Başyazarı Osman Saffet Arolat?ın yaptığı programın açılış konuşmasını yapan Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere; 2011 yılında kapısına kilit vurulmak üzere olan bir kurumken, son üç buçuk yılda uygulanan mali disiplin ve başarılı kaynak yönetimiyle Türkiye?nin en çok kar eden Şeker Fabrikası konumuna gelen Kayseri Şeker?in yükseliş yolculuğunun en önemli mimarlarından Kayseri Pancar Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akay?ın başarı hikâyesi üzerinden Muş için ne gibi dersler çıkarıla bilineceğini paylaşarak şeker sektörünün bugününü geleceği konularına katkı sunacağına inanıyorum. "Muş dahil Doğu Anadolu Bölgesi?nde yapılan pancardan şeker üretimi, ülkemiz için büyük önem taşıyor, Çok ortaklı Er-Çim-San Holding tarafından satın alınan Aşkale Çimento?nun, zaman içinde 6 fabrikayla hizmet veren bir kuruma dönüşme hikâyesi, Girişimciliğin ve küçük işletmelerin desteklenmesi, sanayinin gelişmesi ve istihdamın artırılması konularında İŞGEM?in Muş için önemli birer rol modeli olunabileceğini belirtti.
Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akay ise;1982 yılında kurulan Muş Şeker Fabrikasının Muş ili dışında, Erzurum, Bingöl, Bitlis İllerinin bazı ilçelerinde de pancar ekim sözleşmesi yaptığını, 2014 yılı kampanyasında 236 bin ton şeker pancarı ekimi yapıldığını 62 gün süren kampanya döneminde 32.370 ton şeker üretimi ile 81 Milyon TL seviyesinde ekonomik katkı sağlandığını, Türkiye Şeker sanayisinin hayvancılık, ilaç, et, süt ve nakliye ile hizmet sektörleri de dahil olmak üzere, pek çok sektör ile bağlantısı söz konusu olduğunu, Pancar tarımının, yan sektörler ile kurduğu bağlantı ile oluşan katma değer ve ülke ekonomisine 5,5-6 Milyar TL katkısı olduğunu belirterek Ülkemizde 200 bin çiftçi ailesi şeker pancarı üretimi yapmakta ve geçimlerini bu şekilde karşılamaktadırlar. Şeker pancarı tarımı, planlı ve sözleşmeli ekimi sayesinde çiftçiyi köye ve tarlaya bağlayarak ailenin bütün fertlerine iş imkânı sağlamakta, göçün önlenmesinde, bölgelerarası gelişmişlik farkının azaltılmasında ve kırsal kesimin kalkınmasında önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye?de tarıma dayalı güçlü sanayinin en önemli ve en başarılı örneğini temsil etmektedir dedi.
Başkan Akay; Avrupa Birliğinin 2017?ye hazırlık kapsamında, rekabetçi olabilecek kapasitesi olan üye ülkelerdeki, üretim faaliyetlerinin devamlılığını sağlayıp, AB genelinde 83 adet düşük kapasiteli şeker fabrikası kapatılarak sektörden çıkması sağlandı. Alınan bu kararlar sonucunda AB, 1 Eylül 2017 tarihinde şeker kotalarını kaldırarak Şeker ticaretini serbest bırakmayı prensip edindi. Kota kalktıktan sonra AB iç piyasa fiyatları serbest piyasa koşullarında şekillenecek ve dünya şeker fiyatı seviyelerine inebilecek. Bu durumda Türkiye; ya gerekli önlemleri alacak üretim performansını geliştirecek, randımanı artıracak, maliyetleri düşürecek, Avrupa ile rekabet edecek seviyeye gelecek, ya da Avrupa?nın ürettiği şeker ülkemizde satılmaya başlayacak. Türkiye?nin Gümrük Birliği anlaşmaları nedeniyle bu uygulamanın dışında kalabilmesi mümkün görülmemektedir. Gerekli önlemler alınmazsa bizim fabrikalarımızda üretilen şekerin satılamaması, şeker pancarının üretilememesi ve şeker sektörümüzün yok olması şeklinde bir sonuç ortaya çıkaracağına dikkat çekerek, 200 bin pancar çiftçi ailesinin geçimini bu sektörden sağlamaktadır. Sektörün 50-60 bin çalışanının da olduğu düşünülürse büyük bir kitlenin ve özellikle çiftçilerin kendileri için değerli bir üretim modeli olan sözleşmeli tarım işlerini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kalacaktır. Bu nedenle devletin elinde üretim maliyeti yüksek, kapasitesi düşük, verimlilikten uzak şeker fabrikalarının özelleştirilmesi sürecinde hızlı bir karar verilmesi gerekmektedir diyerek dile getirdi.
Başkan Akay toplantı sonrası gazetecilerden gelen sorular üzerine Muş Şeker Fabrikası?nın özelleştirilmesi ile ilgili olarak: Muş?ta Şeker Fabrikası, Türk Şeker?e bağlı bir fabrika, Türk Şeker?in 25 fabrikasından bir tanesi. Türk Şeker?in 25 tane fabrikası özelleştirilme kapsamına alınmıştı ama aşağı yukarı yedi sekiz sene olmasına rağmen bir türlü gerçekleştirilmedi. Özelleştirme kapsamında olup özelleştirme yapılmaması fabrika yöneticilerini de zor durumda bırakıyor. Ayrılan personellerin yerine yeni personel alamıyorlar. Yeni yatırım yapamıyorlar. Tamir bakım giderlerini gerektiği şekilde gerçekleştiremiyorlar. Bundan dolayı fabrikaların üretimi de olumsuz etkileniyor. Fabrikaların yapısının olumsuz olması, çiftçilere de olumsuz bir şekilde yansıyor dedi.
Şeker fabrikalarının Türkiye?nin ilk sanayi kuruluşlarından olduğunu vurgulayan Akay, sözlerini şöyle sürdürdü: Çiftçiye baştan beri hizmet veren ve çiftçinin tarımsal faaliyetlerini geliştirmesinde katkı sağlayan fabrikalardır. Şeker fabrikalarının bu işlerini sürdürmesi lazım ve bunun içinde kendisini yenilemesi lazım, zamanın şartlarına adapte etmesi lazım ki, çiftçimizde bu çerçevede geliştirebilsin. Biz Kayseri Şeker?de bunu son 4 yılda iyi şekilde yaptığımız düşünüyoruz. Gerek fabrikamızın genel yapısı gerek çiftçilerimizin gerek üretim gerek gelir seviyesi oldukça iyi seviyeye geldi. Avrupa?yla yarışabilecek noktaya getirmeye çalışıyoruz. Bunun içinde önemli mesafe kat ettik Bu uygulamanın Muş?ta da olması gerekir diyen Akay, sözlerini şöyle tamamladı: "Muş?ta çiftçilerimizin de tarımsal faaliyetlerini geliştirmesi lazım ve buna da en fazla katkıyı şeker fabrikası sağlayacak. Ama buna devletin bu noktada bir karar vermesine ihtiyaç var. Ya özelleştirme kapsamından çıkarılsın bu fabrikalar artık devlet kuruluşu olarak kendisini yenileyerek, geleceğe hazırlayarak, çiftçisini geliştirerek varlığını sürdürsün. Artık özelleştirilemiyorsa madem, pancar çiftçisine bu fabrikalar devredilsin ki bunlar batmaktan yok olmaktan kurtulsun çiftçiye hizmet etsin. Çünkü çiftçi özellikle bu Muş ovası görüyoruz ki ekime uygun alanlar ve burada büyük büyük ırmaklar var. Ayrıca yapılan barajlar var. Bu barajların yapımı tamamlandığı zaman Muş ovasının tamamı sulanabilecek. Dolaysıyla sulamanın olduğu bir arazide en iyi yetişebilecek bitkilerden bir tanesi şeker pancarı, şeker pancarı çiftçinin gelirine önemli katkı sağlayacak bir ürün ve Türkiye?nin de ayrıca ihtiyacı olan bir üründür. Devletin bir an önce bu konuda karar vermesi veya buradaki şeker fabrikasını da diğerleriyle beraber kurtarmasını düşünüyoruz. En geçerli yol olarak ta pancar çiftçilerine fabrikaların devredilmesini ben düşünüyorum.
İstanbul Bilgi Üniversitesi İİBF Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asaf Savaş Akat; Makroekonomik veriler ışığında Muş?un bugünü ve geleceği konularındaki sunumu dışında, Muş?ta gerekli alt yapı çalışmaları yapılırsa yüksek tarım potansiyeli olduğu hemen görünüyor. Muş?ta modern sanayi kentine geçiş arayışı var. Kayserinin ise yavaş yavaş sanayi sonrası kentine geçiş dönemine yani katma değerin yüksek olduğu aktivitelere yönelmesi düşük katma değerli işlerinde yavaş yavaş Muş?a vb. yerlere gitmesi lazım ki bu iş devam etsin dedi.
Toplantı sonrasında Başkan Akay, Muş Şeker Fabrikası ve Muş Pancar Kooperatifini de ziyaret etti.
YORUMLAR
YORUM YAP!
Yorumlarınız editör onayından geçtikten sonra yayınlanacaktır. Küfür, hakaret, büyük harf ve kişi ve kurumları rencide edici yorumlar onaylanmamaktadır.